Maastricht UMC+

Folder

Huidkanker: schildwachtklier procedure (sentinel node procedure)

Wat is het en hoe gaat het in zijn werk.

Waarom een schildwacht procedure?

Een eventuele aanvullende behandeling van het melanoom of merkelcelcarcinoom hangt af van de aanwezigheid van uitzaaiingen. Tumorcellen gebruiken vaak het lymfesysteem om uit te zaaien, vandaar dat in de eerste plaats gekeken wordt of tumorcellen in een of meerdere lymfeklieren aanwezig zijn. De klier die de meeste kans heeft tumorcellen te bevatten, noemen we de schildwachtklier, poortwachtklier of sentinel node. Dit zijn drie namen voor dezelfde klier. Er kunnen meerdere schildwachtklieren zijn en dit kan ook op verschillende locaties tegelijk. In deze voorlichting wordt voor de helderheid telkens gesproken over de schildwachtklier in enkelvoud.

Als de schildwachtklier vrij is van tumorcellen, is dat een gunstig teken.  Als zich in de schildwachtklier tumorcellen bevinden, is dit een aanwijzing dat de huidtumor is uitgezaaid naar deze lymfeklier en zal de behandeling hierop worden aangepast.

Middels de schildwachtklier procedure wordt de schildwachtklier geïdentificeerd en verwijderd waarna deze in het laboratorium wordt onderzocht op mogelijke uitzaaiingen.

Hoe verlopen het voorbereidend onderzoek en de operatie?

De dag voor of de ochtend van de operatie krijgt u van de arts (nucleair geneeskundige) door middel van een viertal injecties rond de tumor of het litteken waar de tumor heeft gezeten, een kleine hoeveelheid radioactieve stof toegediend. Deze stof wordt door de lymfevaten naar de schildwachtklier getransporteerd. Met behulp van een speciale zogenaamde gamma-camera wordt op verschillende momenten gekeken of de schildwachtklier zichtbaar wordt. Voor het maken van deze scans ligt u op een onderzoekstafel. Tijdens de operatie, zal uw chirurg de schildwachtklier opsporen en verwijderen. De schildwachtklier wordt vervolgens onder de microscoop onderzocht en het verdere beleid zal hierop worden aangepast. Een week tot 10 dagen na de operatie, komt u bij de chirurg op de poli en krijgt u te horen of zich al dan niet een uitzaaiing in de schildwachtklier bevindt.

Schildwachtklier procedure
Schildwachtklier procedure

Hoelang duren het voorbereidend onderzoek en de operatie?

Maximaal 24 uur voor de ingreep, wordt rondom de tumor of het litteken waar de tumor gezeten heeft, een radioactieve vloeistof ingespoten. Direct na het inspuiten en 2 uur daarna wordt een scan gemaakt om de schildwachtklier in beeld te brengen. Het gebeurt regelmatig dat er meer dan 1 schildwachtklier is. 

Voor het voorbereidend onderzoek en de ingreep zelf wordt u tenminste 1 dag opgenomen. Meestal wordt deze ingreep gecombineerd met het weghalen van de tumor of het ruimer weghalen van het litteken waar de huidtumor heeft gezeten. In een enkel geval wordt een wonddrain (slangetje om wondvocht af te voeren) achtergelaten. In veel gevallen kan deze binnen 24 uur verwijderd worden of kunt u met ontslag met de drain. Deze wordt dan op een later moment poliklinisch verwijderd.

Wat gebeurt er na de schildwachtklierprocedure?

Iedere uitslag van een schildwachtklierprocedure wordt in een multidisciplinair behandelteam besproken.  Als de schildwachtklier vrij is van tumorweefsel betekent dit dat er geen aanwijzingen zijn dat de tumor zich heeft uitgezaaid. Er is dan in principe geen aanvullende behandeling nodig.

Indien er wel tumorweefsel in de eerste klier wordt aangetroffen, zal in het behandelteam worden besproken of en zo ja voor welke aanvullende behandeling u in aanmerking komt. 

Zijn er bijwerkingen en risico’s aan het onderzoek verbonden?

De risico’s zijn afhankelijk van de locatie waar de schildwachtklier zich bevindt. In principe bestaat bij elke operatie een risico op een nabloeding of wondinfectie. Daarnaast worden met u de specifieke risico’s op zenuwletsel en lymfevocht besproken indien hier aanleiding toe is.  De behandelend arts zal altijd ruim  voorafgaand aan de ingreep met u deze potentiele risico’s bespreken.

Wat moet u doen als u zwanger bent of borstvoeding geeft?
Wanneer u zwanger bent of denkt dit te zijn, moet u dit melden voor het onderzoek aan uw behandelend chirurg en de nucleair geneeskundige. Als het voor u niet strikt noodzakelijk is, stellen wij het ongeboren kind niet bloot aan straling. Ook als u borstvoeding geeft moet u dit bespreken met de nucleair geneeskundige.

MUMC+

Contact

Indien u vragen heeft over dit onderzoek, kunt u contact opnemen met uw behandeld arts of verpleegkundig specialist.

Telefoonnummer Polikliniek oncologie: 043 387 64 00

Websites

Laatst bijgewerkt op 4 januari 2023