Herstel na een Intensive Care opname

Na een opname op de afdeling Intensive Care (IC) kan het een tijd duren voordat u weer hersteld bent en terug kunt keren naar uw dagelijkse leven. Vaak hangt dit af van de duur en ernst van uw ziekte en daarvoor verleende behandeling en zorg. Herstel kan worden belemmerd door lichamelijke en geestelijke symptomen en ongemakken. Op dit informatieblad krijgen u en uw directe familie/naasten hierover meer informatie zodat u beter kunt inschatten wat uw weg naar herstel inhoudt.

Het is niet ongewoon dat u zich niets of zeer weinig meer kan herinneren van uw verblijf op de IC. Hier kan u een aantal onbegrepen en onaangename gevoelens, beelden en indrukken aan hebben overgehouden. Om u te helpen alles zo goed mogelijk te plaatsen en te verwerken hebben uw familie en naasten een dagboek bijgehouden en kunt u een bezoek aan de IC brengen.

Dagboek
Tijdens uw verblijf op de IC hebben uw familie en naasten in een dagboek de gebeurtenissen, ervaringen, informatie en andere notities opgeschreven en foto's en tekeningen toegevoegd. Daarbij kunt u denken aan waarom u op de IC bent opgenomen, hoe het met u en hen ging, wat er met u en uw familie/naasten gebeurde tijdens uw opname, welke informatie werd gegeven en hoe u en zij die periode hebben ervaren en beleefd.

De IC weer bezoeken
Het weer zien en horen van de IC en het opnieuw ervaren en beleven wat er gebeurde kan bijdragen aan het begrijpen en verwerken van nog bestaande ‘vreemde’ gevoelens en reacties. Vaak hebben mensen de ogen gesloten gehad op de IC: ze herkennen dan niet hoe de patiëntenkamer eruit zag, maar wel diverse geluiden, zoals stemmen en piepjes van apparatuur. Neem contact op met de IC voor een bezoekafspraak; de zorgmedewerkers van de IC zullen u en uw naaste graag ontvangen en met u terugkijken naar uw IC verblijf.

Als gevolg van het ziek zijn kunt u tijdelijk lichamelijke veranderingen ervaren. Nu uw conditie weer vooruit gaat, in combinatie met uw voeding en normale routine van uw verzorging, verdwijnen deze problemen meestal. Hieronder de veranderingen die u eventueel ervaart:

Gewicht
De meeste patiënten hebben na de IC last van gewichtsverlies. Als u weer opknapt en meer oefeningen kunt doen, komt u weer langzaam terug op uw gewicht van voor de IC opname. Bij sommige patiënten is er juist sprake van gewichtstoename door het vasthouden van vocht (oedeem). Dat merkt u onder meer aan uw gezwollen handen en voeten. In de regel zult u dit vocht kwijtraken, al dan niet met behulp van medicijnen.

Huid
Na een oedeem, ontstaat vaak een droge, schilferige en soms jeukende huid. Dit verhelpt u met de juiste verzorging (Zie de bladen “Droge huid” en “Jeuk” op de website www.huidziekten.nl).
Daarnaast heeft u misschien ook littekens die u als lelijk ervaart. Houdt u er rekening mee dat herstel van littekenweefsel maanden kan duren. Littekenweefsel voelt steviger aan dan de huid eromheen en een paarse naar rood en roze verlopende kleur is lange tijd zichtbaar. Neem contact op met uw behandelend arts wanneer uw litteken ontstekingsverschijnselen vertoont, zich lijkt te verdikken en/of te verbreden, niet in kleur verbetert, niet platter en soepeler wordt of er juist heel dun en bijna papierachtig uitziet.

Haren en nagels
Haaruitval na uw IC opname is niet ongewoon. De natuur heeft bepaald dat tijdens ziekte haren en nagels geen prioriteit hebben. Ze worden dunner van structuur, breken makkelijker en/of vallen uit. Als u weer goed hersteld bent, groeien de haren en nagels doorgaans weer aan. Daarbij kan het ook zijn dat we u tijdens uw IC verblijf een pijnprikkel hebben moeten geven om uw bewustzijn te controleren. We duwen hierbij met een hard voorwerp op het nagelbed. Dit kan blauwe plekken onder de nagels veroorzaken, die ook nog na de IC zichtbaar zijn.

Om te herstellen en sterker te worden is het van belang om uw spieren te oefenen, zodat uw spierweefsel weer groeit en uw spierkracht kan herstellen. Zo vroeg mogelijk beginnen met oefenen en actief bewegen is bevorderlijk voor uw lichamelijke en geestelijke herstel. U bent op de IC mogelijk al gestart met oefeningen (o.a. zitten, lopen, been- en armoefeningen). Dit wordt vervolgd onder begeleiding van de fysiotherapeut op de verpleegafdeling. En vervolgens thuis met behulp van een oefenschema. U kunt uw arts of fysiotherapeut specifiek advies vragen over activiteiten ondernemen. Als uw kracht terugkeert, mag u intensievere oefeningen doen, zoals zwemmen, snel(ler) lopen of fietsen.

Het merendeel van de patiënten dat last heeft gekregen van spierzwakte, moet nog lang na de ziekenhuisopname revalideren. In de weken tot maanden na de IC opname kunnen patiënten merken dat ze nog te maken hebben met afgenomen spierkracht en uithoudingsvermogen. In sommige gevallen duurt het hersteltraject langer dan 6 maanden of keert uw spierkracht niet volledig terug.

Het kan zijn dat uw naasten anders naar u reageren dan gewend. U gaat bijvoorbeeld merken dat ze erg bezorgd over u zijn. Zij moeten ook herstellen van de erg angstige en stressvolle tijd. Of ze zijn juist opgelucht omdat u niet meer op de intensive care verblijft. Patiënten ervaren echter de herstelfase vaak als meest stressvolle periode, omdat ze dan pas goed beseffen hoe levensbedreigend ziek ze zijn geweest. Vaak is de mate van die stress vergelijkbaar met de stress die uw familie en vrienden hebben beleefd tijdens uw IC opname en er bij hen bestond mogelijk veel angst en onzekerheid over uw prognose en toekomst. Met elkaar praten over deze gevoelens kan zowel u als uw omgeving helpen om uw periode van ziekte te verwerken. Het is mogelijk om in het ziekenhuis steun en begeleiding voor u en/of uw naasten te organiseren als daar behoefte aan is;

Het kan in het begin moeilijk zijn de draad weer op te pakken. Als u zich lichamelijk en geestelijk niet fit voelt kunt u het vaak niet opbrengen om dingen te ondernemen. Toch is het belangrijk afleiding, activiteit en contact met anderen te zoeken. Begin in kleine kring en bouw dit op. Leg uw familie en vrienden uit dat u herstellende bent.

De gevolgen van ernstig ziek zijn kunnen een behoorlijke impact hebben in uw relatie met uw partner, gezin, familie en vrienden. Het rol- en relatiepatroon kan ontregeld zijn. U kunt geïrriteerd zijn omdat uw herstel lang duurt en/of omdat u (soms blijvend) door het leven moet met een beperking. Ook vraagt uw situatie en herstel zoveel aandacht en energie dat u deze niet kunt op brengen voor uw partner, familie en vrienden.

Daarnaast moeten ze een weg vinden in de nieuwe veranderde situatie. Soms vinden naasten dat het herstel te traag verloopt en overschatten uw mogelijkheden; anderen zijn juist (te) zorgzaam, overbezorgd en beschermend. Probeer er op een rustig moment met elkaar over te praten. Hanteer de begrippen ‘geleidelijk’ en ‘comfortabel’ consequent bij een nieuwe of hernieuwde stap die u samen neemt in het herstelproces. Dit geldt voor de fysieke aspecten en daarnaast is het op vertrouwde wijze met elkaar communiceren en invulling geven aan de relatie voor de betrokken partners vaak een (onverwacht) leerproces. Denk aan de rolvervulling binnen uw directe omgeving en de beleving van intimiteit en seksualiteit. Het opbouwen van uw normale relatie kan dan ook enige tijd duren en vraagt om geduld en begrip. Ervaart u moeite om de situatie emotioneel en/of mentaal het hoofd te bieden? Vraag dan advies aan uw huisarts of zoek (samen) steun bij een maatschappelijk werker, psycholoog of coach.

Indien gevoelens van stress, spanning en onrust langdurig blijven bestaan en niet verbeteren, kan het zinvol zijn om met de huisarts te praten. Hij kijkt met u of uw klachten veroorzaakt worden door het Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS). Dit syndroom kan zich voordoen na een traumatische gebeurtenis, zoals een ongeval of een levensbedreigende ziekte. U ervaart hierbij de volgende symptomen:

• Verontrustende gedachten of herinneringen aan de gebeurtenis, bijvoorbeeld flashbacks of nachtmerries. Wanneer u herstelt van een levensbedreigende ziekte, kunnen dit waanvoorstellingen en hallucinaties zijn, zoals gedachten dat mensen u kwaad wilden doen terwijl u op de IC was opgenomen.
• Vermijding van het toelaten of opzoeken van herinneringen aan de traumatische gebeurtenis; Het niet terug gaan naar het ziekenhuis voor uw afspraken en het niet willen praten over de IC periode.
• Slechte concentratie, rusteloos gevoel, gespannen gevoel, schrikachtig, slapeloosheidklachten.

Vermoed uw huisarts PTSS dan verwijst hij/zij u naar een specialist voor advies, beoordeling van de symptomen en eventuele behandeling.