Wat veroorzaakt een maculagat?
De binnenbekleding van het oog is het netvlies met daar middenin de macula (de gele vlek). Dit is het gebied waarmee u scherp ziet. Bij een maculagat zit er een klein gaatje in de macula.
Het glasvocht is een heldere gelei die het grootste deel van het oog opvult. Op jongere leeftijd ligt het glasvocht tegen het netvlies aan. Deze gelei ligt ook tegen de macula aan. Met het ouder worden, vervloeit het glasvocht en trekt dan aan het netvlies, waardoor een gaatje in de macula kan ontstaan. Het loskomen van het glasvocht is een normale verouderingsverschijnsel.
- Primaire maculagat: Het maculagat ontstaat ten gevolge van het vervloeid glasvocht. Deze vorm van maculagat komt voor bij gezonde mensen met verder gezonde ogen.
Er bestaat een kans dat het andere oog in de toekomst dit ook gaat krijgen. - Secundaire maculagat: Dit is het gevolg van een andere oogaandoening, zonder dat er trekkrachten (ten gevolgen van een vervloeid glasvocht) bestaan. Risico factoren hiervoor zijn onder andere een doorgemaakt stomp trauma (bijvoorbeeld tennisbal tegen het oog), als u bijziend bent, een macula schisis ( een splijting van netvlieslagen), bij een netvliesloslating of na een operatie hiervoor en bij blootstelling aan laserlicht.
Wat zijn de verschijnselen van een maculagat?
- Plotseling minder kunnen zien
- Het ontstaan van een vertekend/vervormd beeld (metamorfopsie)
- Een beeldgrootte verschil tussen beide ogen
Indeling van maculagaten
De verschillende stadia van een maculagat
- Stadium 0: het glasvocht zit vast aan de macula, maar het leidt niet tot de vervorming van het onderliggend netvlies. Er is nog geen maculagat aanwezig
- Stadium 1: het achterste glasvochtmembraan trekt aan de macula. Dit kan resulteren in een dreigend maculagat
- Stadium 2: de trekkrachten nemen toe en veroorzaakt een echt maculagat. De diameter van het maculagat is vaak kleiner dan 400 micrometer
- Stadium 3: een volledig maculagat met vaak een groter diameter. De diameter van het maculagat is vaak groter dan 250 micrometer
- Stadium 4: vergelijkbaar met stadium 3, met wel een grotere diameter groter dan 400 micrometer
De behandelmogelijkheden voor een maculagat?
Het maculagat wordt vaak in de loop der tijd groter. Onbehandeld heeft het maculagat een slechter prognose. Om die reden adviseren wij meestal om het maculagat te laten behandelen.
Bij een dreigend maculagat stadium 1 kan nog spontaan herstel optreden en om die reden kunt u overwegen om nog af te wachten. Stadium 2 tot 4 maculagaten komen in aanmerking voor een operatie. Het type operatie is vitrectomie ( glasvocht- en netvliesoperatie).
Vitrectomie
Hierbij worden op de operatie kamer, onder lokale verdoving, drie kleine openingen in het oogwit gemaakt. Via deze gaatjes worden kleine instrumenten in het oog gebracht waarmee wij het glasvocht verwijderen. Daarna wordt het vliesje over het netvlies met een speciale kleurstof aangekleurd en vervolgens met een pincet weggehaald.
Om de genezing van het maculagat te stimuleren, beslist de chirurg tijdens de ingreep om gas of olie achter te laten in het oog. Afhankelijk van welk type gas gebruikt is, kort- of langwerkend, krijgt u aansluitend aan de operatie eventueel een houdingsadvies voor de komende weken. De operatie duurt ongeveer een uur. U kunt direct na de operatie naar huis.
Wanneer u nog niet aan de lens (staar) geopereerd bent, zal deze operatie gecombineerd worden met een staaroperatie. Dit omdat u na een vitrectomie altijd staar ontwikkelen.
Complicaties
- Roodheid en irritatie treden bijna altijd op. Dit verdwijnt na verloop van tijd .
- Bloeding en infectie. Er is een kleine kans op een infectie of nabloeding. Nemen roodheid, pijn of zwelling toe, dan moet u u contact op nemen met de polikliniek Oogheelkunde.
- Wazig zien en een vervormd beeld, ondanks dat het maculagat gesloten is.
- Een vitrectomie leidt tot snellere staarvorming. Dit wordt opgelost door een staaroperatie met de vitrectomie te combineren.
Medicatie
Na de operatie krijgt u een recept met medicatie mee. Het is belangrijk dat u deze druppels volgens het aangegeven schema gebruikt.
Controle afspraken
De eerste dag na de operatie heeft u een telefonische controle met de consulent van de oogheelkunde. Na 2 en 6 weken heeft u een afspraak bij de polikliniek Oogheelkunde. Deze afspraken krijgt u na de operatie mee.
Autorijden
Wij adviseren u tot na de controle afspraken geen auto te rijden. U mag pas autorijden als u een positief rijadvies van de oogarts heeft gekregen.
Contact
Heeft u vragen of zijn er problemen, neem dan contact met ons op.
Polikliniek Ooogheelkunde
T: 043-387 68 00,
Maandag tot en met vrijdag van 8:30 tot 12:00 uur en van 13:00 tot 17:00 uur
E: poli.oogheelkunde@mumc.nl
Spoedeisende Hulp (SEH)
T: 043-387 67 00
na 17:00uur en in het weekend.
Vraag naar dienstdoende oogarts.