Biologicals

Biologicals worden voorgeschreven bij chronische ontstekingsziektes, zoals reumatische aandoeningen, chronische darmontstekingen of huidafwijkingen. Daarom kunnen deze medicijnen worden voorgeschreven door verschillende specialismen: maag-, darm- en leverziekten, longziekten, reumatologie, dermatologie, oogheelkunde en neurologie. De oorzaak van veel chronische ontstekingsziektes is met medicijnen niet weg te nemen. Wel kunnen medicijnen, zoals biologicals, deze aandoeningen beter onder controle krijgen en klachten van de ziekte verminderen.

Biologicals zijn medicijnen die geheel of gedeeltelijk uit dierlijk of menselijk eiwit bestaan. Ze grijpen in op chronische ontstekingsprocessen in het lichaam. Belangrijke ontstekingseiwitten die een sleutelrol spelen in chronische onstekingsprocessen zijn TNF-alfa, Interleukine-1 (IL-1) en Interleukine-6 (IL-6).

Door deze eiwitten te blokkeren worden ontstekingsverschijnselen geremd. Naast de ontstekingseiwitten spelen onze afweercellen, de T-cellen en B-cellen, ook een grote rol bij ontsteking. Er zijn ook biologicals die de werking van deze cellen remmen. Door het remmen van de ontstekingsreactie nemen de klachten van de ziekte af en wordt schade aan de organen beperkt.

Daarnaast voelen veel patiënten zich over het algemeen minder moe en kunnen zij beter functioneren in het dagelijks leven.

Uw behandelend arts heeft u een biological voorgeschreven voor de behandeling van uw chronische ontstekingsziekte. In deze tekst krijgt u informatie over de werking en het gebruik van uw biological en hoe u moet handelen in het geval van bijwerkingen. Het is echter géén vervanging van de bijsluiter.

Lees daarom ook de bijsluiter van de apotheek.

Lees hieronder op welke wijze uw biological moet worden toegediend. In sommige gevallen krijgt u een injectie (of zet u zelf de injectie) of komt u naar het ziekenhuis voor een infuus.

Etanercept (Enbrel®): eenmaal per week via een injectie onder de huid. U kunt dit, na instructie, zelf doen of laten doen door bijvoorbeeld een familielid. Als u een injectie vergeten bent, moet u deze alsnog  injecteren zodra u eraan denkt. Daarna moet u doorgaan met injecteren volgens het schema dat uw behandelend arts heeft voorgeschreven.

Adalimumab (Humira®): eenmaal per week of per twee weken via een injectie onder de huid. Na instructie kunt u dit zelf doen of laten doen door bijvoorbeeld een familielid. Als u een injectie vergeten bent, moet  u deze alsnog injecteren zodra u eraan denkt. Daarna moet u doorgaan met injecteren volgens het schema dat uw behandelend arts heeft voorgeschreven.

Infliximab (Remicade®): via een infuus op het Dagcentrum van het ziekenhuis. In de eerste zes weken worden er drie infusen toegediend, namelijk in week nul, weektwee en week zes. Daarna wordt Infliximab meestal eenmaal per acht weken toegediend. Dit tijdsinterval kan door uw zorgverlener eventueel nog aangepast worden naar een periode tussen de vier en acht weken.

Rituximab (Mabthera®): via een infuus op het Dagcentrum van het ziekenhuis. In de eerste twee weken worden er twee infusen toegediend, namelijk op dag een en op dag vijftien. Afhankelijk van het effect en de activiteit van de ziekte wordt opnieuw een infuus toegediend na zes-twaalf maanden.

Abatacept (Orencia®): via een infuus op het Dagcentrum van het ziekenhuis. In de eerste vier weken worden er drie  infusen toegediend. Daarna wordt Abatacept iedere 4 weken toegediend. Abatacept is ook via een injectie toe te dienen. De Abatacept wordt dan eenmaal per week via een injectie onder de huid toegediend. U kunt dit, na instructie, zelf doen of laten doen door bijvoorbeeld een familielid. Als u een injectie vergeten bent, moet u deze alsnog  injecteren zodra u eraan denkt. Daarna moet u doorgaan met injecteren zoals uw behandelend arts heeft voorgeschreven.

Tocilizumab (Roactemra®): via een infuus op het Dagcentrum van het ziekenhuis, eenmaal per vier weken. Tocilizumab is ook via een injectie toe te dienen. De Tocilizumab wordt dan eenmaal per week via een injectie onder de huid toegediend. U kunt dit, na instructie, zelf doen of laten doen door bijvoorbeeld een familielid. Als u een injectie vergeten bent, moet u deze alsnog injecteren zodra u eraan denkt. Daarna moet u doorgaan met injecteren zoals uw behandelend arts heeft voorgeschreven.

Anakinra (Kineret®): via een injectie onder de huid. U kunt dit, na instructie, zelf doen of laten doen door bijvoorbeeld een familielid. Als u een injectie vergeten bent, moet u deze alsnog injecteren zodra u eraan denkt. Daarna moet u doorgaan met injecteren zoals uw behandelend arts heeft voorgeschreven.

Golimumab (Simponi®): via een injectie onder de huid. De golimumab-pen (de smartject), is direct klaar voor gebruik. U kunt dit, na instructie, zelf doen of laten doen door bijvoorbeeld een familielid. Als u een injectie vergeten bent, moet u deze alsnog injecteren zodra u eraan denkt. Daarna moet u doorgaan met injecteren zoals uw behandelend arts heeft voorgeschreven.

Certolizumab (Cimzia®): via een injectie onder de huid, eenmaal per twee weken. In de eerste zes weken moet u in week nul, twee en vier, twee injecties toe dienen. Daarna moet u eens in de twee weken één injectie toedienen. U kunt dit, na instructie, zelf doen of laten doen door bijvoorbeeld een familielid. Als u een injectie vergeten bent, moet u deze alsnog  injecteren zodra u eraan denkt. Daarna moet u doorgaan met injecteren zoals uw behandelend arts heeft voorgeschreven.

Vedolizumab (Entyvio®): via een infuus op het Dagcentrum van het ziekenhuis. In de eerste zes weken worden er drie infusen toegediend, namelijk in week nul, week twee en week zes. Daarna wordt Vedolizumab eenmaal per acht weken toegediend.

Etanercept (Enbrel®), Infliximab (Remicade®), Certolizumab (Cimzia®), Golimumab (Simponi®) en Adalimumab (Humira®) hebben geen ongunstige invloed op de vruchtbaarheid van mannen en vrouwen. Er is nog weinig bekend over de invloed op het verloop van de zwangerschap. Er is wel een beperkt aantal meldingen van gezonde kinderen die geboren zijn, terwijl een ouder een van deze medicijnen gebruikte, maar echt wetenschappelijk onderzoek is niet verricht.

Van Rituximab (Mabthera®), Abatacept (Orencia®), Tocilizumab (Roactemra®), Anakinra (Kineret®) en Vedolizumab (Entyvio®) zijn geen gegevens bekend over gebruik tijdens zwangerschap. Het wordt aangeraden deze medicijnen drie tot zes maanden van te voren te stoppen. Het is belangrijk om tijdens het gebruik van deze medicijnen een betrouwbaar anticonceptiemiddel te gebruiken. Daarnaast is het erg belangrijk uw behandelend arts of verpleegkundige te informeren als u een zwangerschapswens heeft of al zwanger bent.

U mag geen biologicals gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is nog niet bekend of deze medicijnen risico’s voor het kind hebben. Overleg de situatie met uw behandelend arts.