Beenmergafname

Uit de HLA-typering (via bloed of wangslijmvlies) blijkt dat u een mogelijke beenmergdonor voor uw familielid bent. De stamceltransplantatiecoördinator heeft hierover telefonisch contact met u gehad en u staat positief tegenover het doneren van stamcellen uit het beenmerg. De volgende stap is een vervolgafspraak voor een keuring in het Maastricht UMC+. De keuring bestaat onder andere uit een gesprek, lichamelijk onderzoek en aanvullend bloedonderzoek.

Heeft u na de keuring geen vragen meer, dan vraagt de arts of u instemt met de beenmergdonatie. Als u instemt, vragen wij u om een toestemmingsformulier te ondertekenen. De arts brengt uw huisarts na de keuring schriftelijk op de hoogte.
Vaak vinden mensen het vanzelfsprekend dat iemand stamcellen afstaat voor een familielid.
Dit hoeft echter niet zo te zijn. De beslissing om donor te worden kan moeilijk zijn, bijvoorbeeld vanwege emotionele aspecten of angst voor het onbekende. Blijf niet rondlopen met twijfels, maar bespreek uw vragen en gevoelens met uw arts en stamceltransplantatiecoördinator. Uiteindelijk is het geheel uw keuze of u wel of geen donor wordt.

Bij deze procedure worden op de operatiekamer de stamcellen middels meerdere beenmergpuncties uit het beenmerg opgezogen. U wordt de avond voor óf de ochtend van de beenmergafname opgenomen op verpleegafdeling A5. Uw bloedwaarden worden gecontroleerd om er zeker van te zijn dat de donatie nog steeds verantwoord is.

Omdat de beenmergafname onder algehele narcose gebeurt, krijgt u in de periode voor de procedure, een afspraak bij de anesthesist. Deze bespreekt met u enkele punten die van belang zijn voor de narcose. Voor het beleid omtrent het nuchter blijven, verwijzen wij u naar de betreffende folder van de anesthesie. Deze zult u voorafgaande aan de screening bij de anesthesist ontvangen.

Op de operatiekamer brengt de anesthesist vóór de beenmergafname op een infuusnaald in, waardoor u de narcose krijgt toegediend. Tijdens de beenmergafname ligt u op uw buik. Uit beide kanten van het bekken wordt, met behulp van beenmergpunctie naalden, het beenmerg (vermengd met bloed) opgezogen. Deze afname is niet meer dan een paar procent van uw totale hoeveelheid beenmerg.

De beenmergafname duurt ongeveer twee à drie uur. Daarna wordt u naar de Recovery (uitslaapkamer) gebracht. Wanneer uw situatie stabiel is, gaat u terug naar verpleegafdeling A5. Na enkele uren worden uw bloedwaarden weer gecontroleerd. Als uw situatie het toelaat en de arts toestemming geeft, kunt u aan het einde van de dag weer naar huis. In verband met de narcose, mag u niet alleen naar huis rijden.

Nadat de stamcellen uit het beenmerg zijn verzameld, worden deze in het laboratorium geteld en (indien nodig) bewerkt. De verkregen stamcellen worden dezelfde dag (of uiterlijk de volgende dag) via een infuus aan de patiënt toegediend. De stamcellen vinden via de bloedbaan hun weg naar het beenmerg. Hier nestelen ze zich en uiteindelijk zorgen ze weer voor een gezonde bloedaanmaak en afweer. U kunt bij de transplantatie aanwezig zijn indien u dit graag zou willen en uw familielid (de patiënt) hiermee instemt.

Nacontrole
Ongeveer zes weken na de beenmergafname volgt een gesprek met de arts op de polikliniek. Hier wordt met u de donatieprocedure besproken en u kunt uw eventuele vragen stellen. Ook worden uw bloedwaarden gecontroleerd. Alleen bij bijzonderheden ontvangt uw huisarts schriftelijk bericht.

Donor lymfocyten infusie
Soms vragen wij u (de donor) om witte bloedcellen te doneren. Dit kan het geval zijn wanneer bij de patiënt de ziekte is terug gekomen of wanneer niet alle bloedcellen van de patiënt afkomstig zijn van de donor. Op de Dialyseafdeling worden de witte bloedcellen uit het donorbloed gefilterd door middel van ‘leukaferese’. Dit betreft de afname van bloedcellen die onder normale omstandigheden in het bloed circuleren. Een narcose is dus niet aan de orde. Of een donor lymfocyten infusie nodig is, hangt af van het soort transplantatie en het ziektebeloop van de patiënt.

De vraag om donor te worden kan een emotionele belasting zijn. Uw familielid krijgt met deze behandeling wel de beste therapie, maar dit wil niet zeggen dat de ziekte weggaat en weg blijft. Ook is het mogelijk dat de witte bloedcellen uit het transplantaat van de donor een ernstige afweerreactie veroorzaken bij de patiënt, de zogeheten ‘graft-versus-host ziekte’. Deze complicatie kan een mild tot ernstig beloop hebben. Bij sommige ziektebeelden heeft graft-versus-host een nuttige kant: de witte bloedcellen van de donor bevechten eventueel achtergebleven kwaadaardige cellen.

Misschien heeft u door het doneren van uw beenmerg het gevoel ‘daadwerkelijk’ iets te kunnen doen voor uw familielid. Mogelijk ontstaan later gevoelens van onzekerheid of zelfs schuld als er bijvoorbeeld een afstotingsreactie optreedt. Aan deze en andere complicaties kunt u als donor absoluut niets doen.

Donoren zijn soms bang om verkouden of ziek te worden. Natuurlijk heeft u een bepaalde verantwoordelijkheid, maar u kunt normaal leven, werken en aan uw hobby’s deelnemen. Eten en drinken mag zoals u dat gewend bent. Probeer onnodige risico’s te vermijden, zoals het hebben van contact met mensen die verkouden of grieperig zijn. Als u voorafgaande aan de donatie ziek wordt, neem dan zo spoedig mogelijk contact op met de stamceltransplantatiecoördinatoren.