Scoliose: Juveniele idiopathische scoliose

Juveniele idiopathische scoliose (JIS) is een zijwaartse verkromming van de wervelkolom bij kinderen van 3 tot ongeveer 10 jaar zonder dat er een oorzaak valt aan te wijzen. Scoliose zonder oorzaak is zeldzaam bij jonge kinderen. Het komt ongeveer even vaak voor bij jongens als bij meisjes.

JIS is meestal ernstiger dan de veel vaker voorkomende scoliose bij jongeren boven de 10 jaar (Adolescente Idiopathische Scoliose, AIS). JIS is ook een andere aandoening dan congenitale scoliose. Meer informatie over deze soorten scoliose en de mogelijke behandelingen is te vinden op de website orthopedie.mumc.nl.

Als een kind voor het eerst op het kinderrugspreekuur komt omdat een scheve rug of een bochel is gezien, kan de arts door onderzoek vaststellen of er sprake is van scoliose. Ook wordt gekeken of een oorzaak voor de scoliose is aan te wijzen. Hiervoor zijn altijd röntgenfoto’s nodig.

Als er sprake is van scoliose, stellen we in overleg met de ouders en het kind een persoonlijk behandelplan op om zo goed mogelijk te voorkómen dat de wervelkolom verder verkromt en verdraait. Gedurende de behandeling zullen regelmatig röntgenfoto’s worden gemaakt om na te gaan of de verkromming in de wervelkolom goed op de behandeling reageert. Vanwege de belasting van röntgenstralen voor het lichaam, proberen we zo weinig mogelijk foto’s te maken.

• Röntgenfoto’s van de rug worden gemaakt om de wervelkolom te beoordelen. Als er bochten in de wervelkolom zijn, wordt ook gekeken of de bocht(en) stijf of juist buigzaam zijn. Dit gebeurt door het maken van buigfoto’s.
• Bij sommige kinderen is een MRI-scan of CT-scan nodig om zeker te weten dat er geen andere afwijkingen zijn. Bij kleine kinderen gebeurt de MRI-scan onder narcose. Een van de ouders mag dan mee tot het kind slaapt.

• Controles: ongeveer elke 6 maanden is er een lichamelijk onderzoek en ongeveer een keer per jaar worden ter controle röntgenfoto’s gemaakt. In verband met de mogelijk schadelijke werking van veel röntgenstraling proberen we het aantal foto’s zo laag mogelijk te houden.

Er zijn een aantal behandelingen mogelijk, afhankelijk van de ernst van de afwijking.

• Bochten van 0 tot 10 graden: geen behandeling nodig, meestal wel controles.
• Bochten van 10 tot 20 graden: oefentherapie. Oefeningen kunnen verergering van de bochten niet voorkómen. Maar ze kunnen wel belangrijk zijn voor de houding, kracht, coördinatie en het uithoudingsvermogen van uw kind. Op de website orthopedie.mumc.nl/Folders vindt u een lijst van oefentherapeuten die zijn gespecialiseerd in het behandelen van scoliose.
• Bochten van 20 tot 45 graden: bracebehandeling, gipsbehandeling en/of oefentherapie. Begeleiding door de oefentherapeut kan ook bij het dragen van een brace of gipskorset belangrijk zijn.
• Bochten groter dan ongeveer 50 graden: operatie. Het doel van de operatie is de scoliose te verbeteren en verdere vervorming van de borstkas te stoppen. We proberen zo nauwkeurig mogelijk het beste moment voor een operatie vast te stellen. We willen dat de wervelkolom en de borstkas zoveel mogelijk groeien voordat een deel van de wervelkolom wordt vastgezet. Maar tegelijk willen we dat de bocht niet verder verergert en hart en longen voldoende ruimte houden. De timing van de operatie is dus vaak niet eenvoudig. Een operatie is uiteindelijk nodig bij meer dan 50% van de kinderen met JIS.

Soms geven we een kind eerst een behandeling met een gipskorset voordat we de brace- behandeling starten. Het gipskorset passen we twee tot drie keer aan, na ongeveer zes en twaalf weken. Door deze aanpassingen wordt de wervelkolom maximaal gecorrigeerd. Daarna maken we dan een gewone brace op maat. De verbetering die we zo bereiken is groter dan met een brace-behandeling alleen.

Het aanleggen van het gips moet onder narcose gebeuren op een operatiekamer. Een van de ouders mag mee naar de operatiekamer tot het kind slaapt. Na het aanleggen van een gipskorset wordt uw kind 2-3 dagen opgenomen op verpleegafdeling B2, de kinderafdeling: we controleren of uw kind goed kan ademen, of er geen drukplekken ontstaan door het gips en of uw kind geen pijn heeft. Als het gips goed zit, wennen kinderen er meestal snel aan. Informatie over de kinderafdeling is te vinden op de website kinderwebsite.mumc.nl Op deze afdeling zijn ouders de hele dag welkom. Ook kan een van de ouders in de kamer bij het kind blijven slapen.

In het informatieblad ‘Juveniele Idiopathische Scoliose – operatie’ vindt u uitgebreide informatie over de operatie, de voorbereiding en de periode daarna.