Ooroperatie, sanerend

Na overleg met uw behandelend arts bent u doorverwezen voor een sanerende ooroperatie en eventueel herstel van de gehoorbeenketen. De operatie is nodig vanwege een chronische middenoorontsteking, met of zonder cholesteatoom. Het belangrijkste doel van deze operatie is het verkrijgen van een rustig, droog en veilig middenoor met een intact trommelvlies. Indien mogelijk zullen we daarnaast proberen uw gehoor te optimaliseren. In deze folder krijgt u meer informatie over de gang van zaken.

Patiënten met een chronische middenoorontsteking hebben over het algemeen weinig pijn. Wel ‘voelen’ zij hun oor en komt er van tijd tot tijd vocht uit het middenoor via een gat in het trommelvlies (een ‘loopoor’). Dit vocht heeft meestal een vieze geur. Door de ontsteking is het gehoor bijna altijd verminderd. Bij een chronische middenoorontsteking groeit er vanuit het trommelvlies soms een opeenstapeling van huidcellen / huidweefsel (een cholesteatoom) in het middenoor dat het bot kan aantasten. Als er cholesteatoom aanwezig is, is er een grotere kans op ernstige complicaties zoals gehoorverlies, evenwichtsstoornissen, verlamming van de aangezichtszenuw of hersenvliesontsteking. Een cholesteatoom kan niet met medicijnen definitief worden genezen en dus is dan een sanerende ooroperatie nodig waarbij alle huidcellen verwijderd moeten worden. Ook in geval van een chronische middenoorontsteking zonder cholesteatoom is bij falen van antibiotica (oordruppels en/of tabletten) soms een operatieve ingreep nodig.

Er is geen specifieke voorbereiding nodig. U krijgt voor uw operatie nog een afspraak met de anesthesioloog om te bespreken welk soort verdoving u krijgt.

Patiënten worden meestal opgenomen op verpleegafdeling A2 of op het Chirurgisch Dagcentrum. Een verpleegkundige begeleidt u naar de kamer en geeft u verdere instructies. Het oor dat wordt geopereerd, wordt gemarkeerd door de zaalarts of een assistent.

Tijdens de operatie haalt de KNO-arts het zieke slijmvlies en het eventueel aanwezige cholesteatoom weg. Afhankelijk van de situatie maakt hij ook het gaatje in het trommelvlies dicht. De operatie vindt plaats via de gehoorgang en/of door middel van een snee achter de oorschelp. Tijdens de operatie kan de KNO- arts besluiten een deel van de gehoorbeenketen te verwijderen.  Met behulp van bijvoorbeeld een gehoorbeenprothese kan het gehoor soms weer (deels) worden hersteld. Deze verbetering gebeurt tijdens dezelfde operatie indien door de KNO-arts wordt ingeschat dat dit veilig kan. De KNO-arts kan er ook voor kiezen dit tijdens een tweede operatie te doen. Het trommelvlies wordt hersteld met fascie (bindweefsel), kraakbeenvlies of kunststofmateriaal.  In het geval van cholesteatoom wordt er vaak voor gekozen om een deel van het middenoor af te sluiten om te voorkomen dat het trommelvlies opnieuw kan intrekken en een nieuw cholesteatoom kan ontstaan, dit wordt obliteratie genoemd.

De ingreep op de operatiekamer en het verblijf op de uitslaapkamer duurt ongeveer drie uur. Zodra u wakker bent, brengt de verpleegkundige u naar uw kamer. Aan het eind van de middag komt de arts die u geopereerd heeft bij u langs om het verloop van de operatie met u te bespreken.  Meestal kunt u de avond van de operatie al naar huis, maar indien u nog onvoldoende hersteld bent of onvoldoende zorg thuis heeft, blijft u tot de volgende ochtend.

In verband met het grote risico op achterblijven of opnieuw ontstaan van cholesteatoom, wordt u na de operatie tenminste 5 jaar vervolgd met poliklinische controles en MRI scans.

Er is een geringe kans op complicaties. U moet zich wel bedenken dat de aanwezigheid van een chronische ontsteking in het oor zelf (en zeker in geval van cholesteatoom) ook tot (vaak dezelfde) problemen kan leiden.

Gehoor: Bij elke ooroperatie is er een zeer gering risico op blijvend gehoorverlies door schade van het slakkenhuis. Bij het opruimen van de ontsteking en door het schoonmaken van de gehoorbeentjes kan er ook een beschadiging van het slakkenhuis optreden. Het hierdoor ontstane gehoorverlies kan ernstig zijn en is vaak blijvend.

Evenwicht: Omdat het evenwichtsorgaan in het operatiegebied ligt, kunnen evenwichtsstoornissen optreden, maar deze zullen meestal in de loop van de tijd geleidelijk verdwijnen.

Aangezichtszenuw: Er bestaat een kleine kans op een beschadiging van de aangezichtszenuw die door het middenoor loopt. Deze zenuw zorgt voor de gelaatsexpressie van het aangezicht (mimiek). Het gevolg kan een halfzijdige aangezichtsverlamming zijn. Soms is dan een nieuwe operatie aangewezen waarbij een zenuwtransplantatie nodig kan zijn.

Smaakzenuw: Door het middenoor loopt een kleine zenuw die de smaak verzorgt van het voorste deel van één zijkant van de tong. Bij operaties in het middenoor kan deze zenuw – gedeeltelijk of geheel – beschadigen. Er kan bij een gedeeltelijke beschadiging een tijdelijke (weken) smaakstoornis ontstaan (in ongeveer 5% van de ooroperaties). Wanneer de smaakzenuw in zijn geheel beschadigt, zal de smaakstoornis vrijwel altijd geleidelijk (tot na 6 maanden) weer overgaan.