De Charcot voet is een van de mogelijke complicaties bij patiënten met diabetes mellitus. Het is een misvorming van de voet, die ontstaat op basis van een uitgebreide gevoelsstoornis (neuropathie) aan de voeten. Het wordt ook wel neuropatische arthropathie genoemd. Op dit blad krijgt u informatie over de behandeling van een Charot voet.
Deze aandoening is vernoemd naar de Franse arts Charcot die dit verschijnsel in 1882 voor het eerste beschreef. Een Charcot voet is een behoorlijk serieuze aandoening die kan lijden tot ernstige voetvervormingen en beperkingen, en in sommige gevallen tot een amputatie en dus blijvende invaliditeit.
Acute Charcot
In de beginfase is de voet rood, dik, warm en soms pijnlijk. Dit wordt een Acute Charcot genoemd. Zie figuur 1.
Na een klein ongelukje (zwikken of ergens tegen aan stoten) of zonder duidelijke oorzaak kan spontaan een botbreuk ontstaan. Deze botbreuk wordt door de gevoelloosheid niet ervaren, en daarom wordt op deze voet doorgelopen. Hierdoor gaat het been opzwellen en erg warm worden. De voet krijgt een rode verkleuring en gaat soms pijn doen. Het blijven doorlopen op deze beschadigde voet veroorzaakt nieuwe inwendige kneuzingen of kleine breuken met de kans op misvorming van de voet.
De voet verliest zijn stevigheid omdat de banden die zorgen voor de onderlinge verbinding tussen de botten geen houvast meer hebben aan het aangetaste bot. Daarnaast is er verlies van spierkracht bij de neuropathie, wat lijdt tot meer druk en stress op de botten en gewrichten. Zo ontstaat er een vervorming (doorzakken) van de voet, zie ook figuur 2.
Diagnose
Het vaststellen van de diagnose is niet gemakkelijk, omdat er bij een Charcot voet in eerste instantie vaak op röntgenfoto’s niets te zien is. Een arts zal dan verder aanvullend onderzoek moeten verrichten. Het maken van een MRI scan geeft pas de uiteindelijke doorslag. In de tussentijd moet uw voet, ook als er twijfel is, als een Charcot voet behandeld worden totdat het tegendeel bewezen is. Vroege herkenning van een Charcot voet is erg belangrijk.
Gipsbehandeling
Om deze aandoening met succes te behandelen is een snelle behandeling noodzakelijk. De enige behandeling die een Charcot voet kan genezen is door er niet op te lopen. Door rust vermindert de zwelling en neemt de roodheid en uiteindelijk de temperatuur af. Als er sprake is van een ernstig gezwollen en bedreigde voet kan het wel eens zijn dat patiënten tijdelijk worden opgenomen in het ziekenhuis en strikte bedrust krijgen.
Omdat het bijna onmogelijk is om niet op een voet steunen, legt de gipsverbandmeester een onderbeengips aan. Dit is een nauw aansluitend kunststofgips, die ervoor zorgt dat uw voet niet verder kan veranderen en uw been beschermt. Verder neemt door het strak zittend gips de zwelling af en na een aantal gipswisselingen heeft uw been weer ongeveer zijn normale vorm. Als u pijn hebt, verdwijnt deze vaak zodra de gipsbehandeling is gestart, en uw voet is gestabiliseerd. Het gips beschermt uw voet ook tegen verdere vervormingen. U vindt de Gipskamer Orthopedie op niveau 1. Volg 6-1 blauw.
Controle op Gipskamer
Helaas is de gipsbehandeling de enige behandeling voor deze aandoening. De behandeling kan lang duren, variërend van enkele maanden tot 1,5 jaar. Tijdens u bezoeken op de gipskamer wordt u begeleidt door een multidisciplinair team bestaande uit orthopedisch chirurg, revalidatiearts, orthopedisch schoentechnicus, gipsverbandmeester en verpleegkundig specialist. Om het herstelproces te volgen wordt bij elke polikliniekcontrole de huid temperatuur van uw voet gemeten en wordt er regelmatig een röntgenfoto van uw voet gemaakt.
In de beginfase van de behandeling wordt het gips ongeveer één keer per week verwisseld. De zwelling van uw voet neemt namelijk af waardoor er ruimte in het gips ontstaat. Later vindt de gipswisseling één keer per drie à vier weken plaats. Wanneer uw voet voldoende hersteld is, schrijft de revalidatiearts orthopedische maatschoenen voor.
Op het blad 'Gipsbehandeling bij diabetische voet' krijgt u informatie over de verzorging en de leefregels.
Contact
Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen, neem dan contact op met de verpleegkundig specialist diabetische voet.
Telefonisch spreekuur
Maandag t/m donderdag 11.00 tot 12.00 uur
T: 043 - 387 52 54
E-mail
r.sleegers@mumc.nl
Gipsverbandmeester
T: 043 - 387 77 47
Spoedeisende hulp (SEH) buiten kantooruren
T: 043 - 387 67 00